Rachunek bankowy adwokata i radcy prawnego jest objęty tajemnicą zawodową.
-
Opublikowane przez radca prawny Arkadiusz Foryś
- Opublikowane w AktualnościBankiOrzeczenia
Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 27 kwietnia 2017 roku (Sommer przeciwko Niemcom – wyrok ETPC z 27.04.2017 r., skarga nr 73607/13) uznał, iż:
skontrolowanie przez prokuraturę konta bankowego adwokata naruszyło jego prawo do poszanowania życia prywatnego oraz tajemnicę zawodową.
Stan faktyczny.
Skargę do Trybunału wniósł niemiecki adwokat w związku ze zleconą przez prokuraturę kontrolą jego konta bankowego, wykorzystywanego do transakcji zawodowych. Wniosek prokuratury o kontrolę konta skarżącego, oparty na przepisach niemieckiego kodeksu postępowania karnego, został złożony w kontekście postępowania karnego, które toczyło się przeciwko jednemu z klientów skarżącego.
Śledczy podejrzewali, iż wynagrodzenie skarżącego, przelane na konto skarżącego w imieniu tego klienta, pochodziło z działalności przestępczej.
Bank nie ujawnił faktu kontroli skarżącemu, a ten dowiedział się o niej rok później, przypadkowo, w trakcie czynności obrończych świadczonych temu klientowi w związku z postępowaniem karnym przeciwko niemu.
Przed Trybunałem skarżący zarzucił, iż kontrola konta stanowiła naruszenie tajemnicy adwokackiej, jako że dała organom władzy dostęp do danych jego klientów, a tym samym stanowiła naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego z art 8 Konwencji o prawach człowieka.
Trybunał zgodził się ze skarżącym i potwierdził naruszenie art. 8 Konwencji.
Uzasadnienie orzeczenia Trybunału Praw Człowieka
Trybunał wskazał, iż:
- udostępnienie historii bankowej skarżącego prokuraturze stanowiło ingerencję w jego prawo do poszanowania tajemnicy zawodowej, a tym samym życia prywatnego
- zakres wniosku prokuratorskiego o ujawnienie informacji bankowych był bardzo szeroki, a jedyne ograniczenie było ograniczeniem czasowym,
- Bank przekazał wszystkie informacje na temat konta bankowego skarżącego oraz wszystkich transakcji na tym koncie w wyznaczonym przedziale czasowym, co dało organom prowadzącym postępowanie kompletny obraz działalności zawodowej skarżącego i dane wszystkich jego klientów.
- nieprawidłowości związane z zakresem ujawnienia informacji nie zostały zrównoważone przez wystarczające gwarancje proceduralne. Przepisy kodeksu postępowania karnego, na których kontrola została oparta, w ogóle nie przewidywały żadnych zabezpieczeń interesów i prywatności kontrolowanego. Tak ustawione progi ingerencji wynikały z faktu podejrzenia popełnienia przestępstwa.
Kodeks postępowania karnego przewidywał istnienie gwarancji ochrony tajemnicy adwokackiej i relacji adwokat-klient, jednakże zabezpieczenia te mogły z łatwością zostać zawieszone w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa przez adwokata.
Trybunał uznał w tym miejscu, że podejrzenie popełnienia przestępstwa przez skarżonego w omawianej sprawie było nader mgliste i nie stanowiło wystarczającego uzasadnienia na zniesienie ochrony tajemnicy obrończej.
Wreszcie, nakaz kontroli bankowej nie został wydany przez sąd i nie zastosowano żadnych konkretnych gwarancji proceduralnych dla ochrony tajemnicy zawodowej skarżącego. Istniała co prawda możliwość zaskarżenia kontroli do sądu, postępowanie sądowe miało charakter wyłącznie retrospektywny, jako że skarżący dowiedział się o kontroli konta rok później i to zupełnie przypadkowo.
Okoliczności te sprawiły, iż Trybunał uznał prokuratorską kontrolę konta skarżącego za nadmierną i nieuzasadnioną.
Stanowiła ona nieproporcjonalną ingerencję w prawo do prywatności skarżącego i nie była niezbędna w demokratycznym społeczeństwie. Tym samym odbyła się z naruszeniem art 8 Konwencji.
autor: radca prawny Radosław Wojciechowski
